– Tình hình thiếu xăng dầu hiện nay như vừa nói chỉ là khan hiếm cục bộ, nhưng mới chỉ thể hiện phần ngọn mà thôi. Về mặt kỹ thuật, mô hình cung ứng hiện nay chia làm ba phần. Phần thượng nguồn là phần đang khai thác dầu khí ngoài khơi thềm lục địa của chúng ta chiếm 20% thị phần, trong khi đó nguồn nhập khẩu sản phẩm lọc hóa dầu chiếm 80%. Phần trung nguồn là hệ thống bồn bể chứa, đường ống dẫn và phần hạ nguồn là hệ thống bán lẻ xăng dầu hiện nay.
Về mặt thị trường, các cây xăng đang “không muốn bán hàng” như đã phân tích, nhưng rõ ràng còn có nguyên nhân từ chiến lược đầu tư kỹ thuật tại phần trung nguồn và hệ thống tiếp vận.
Người dân chờ đổ xăng trên một cây xăng ở đường Đặng Văn Bi (TP.Thủ Đức) ngày 11/10 – Ảnh: Q. Thái |
Ngoài các rủi ro chịu giá cao hoặc đứt gãy trên cung đường vận chuyển chủ yếu từ Singapore, Trung Đông và Hàn Quốc về, thì Việt Nam hiện đang sử dụng hệ thống kho chứa nổi chỉ đáp ứng trong ngắn hạn. Tất cả bồn chứa, đường ống chỉ có khả năng tiếp nhận sản lượng xăng dầu đủ đáp ứng cho nhu cầu thị trường cả nước trong vòng một tuần lễ.
Trong khi các nước như Hàn Quốc, người ta đầu tư xây dựng những bể chứa lớn, sâu dưới lòng đất để có thể cung cấp cho thị trường trong nước lên đến 60 ngày. Với khả năng dự trữ năng lượng rất lớn như thế, họ có thể đương đầu với các biến động của giá thị trường dầu, bất trắc do chuỗi cung đứt gãy hoặc các khủng hoảng khác như chiến tranh ở Ukraine vừa qua để vẫn sản xuất, sinh hoạt. Còn hiện giờ Việt Nam chưa có bồn trữ năng lượng nào đủ quy mô như thế mà chỉ nhập vô bao nhiêu là bán ra bấy nhiêu. Chính vì không có chiến lược dự trữ năng lượng quốc gia này, chúng ta hoàn toàn bị động trước giá cả thị trường thế giới, phụ thuộc vào chuỗi cung ứng nếu xảy ra vấn đề trên biển.
Do đó, theo tôi, để bảo đảm phát triển kinh tế bền vững hiện nay, bắt buộc Chính phủ phải đầu tư hầm dự trữ năng lượng lớn và sâu dưới lòng đất để bảo đảm ít tổn thất và an toàn chứ dùng kho nổi như hiện nay không thể đảm bảo. Điều này nhằm đủ sức chứa các sản phẩm xăng dầu phục vụ cho nội địa. Chẳng hạn theo tính toán, Hàn Quốc xài 7 triệu thùng dầu thô/ngày, Trung Quốc là 18 triệu thùng/ngày nhưng vẫn đủ khả năng dự trữ trong hai tháng. Có nghĩa là khả năng đảm bảo an ninh năng lượng của họ cực kỳ lớn.
* Xin cảm ơn ông.